Bafra Ovası drenaj sularının özelliklerinin mevsimsel değişimi ve sulamada kullanılma olanakları

Abstract

Bu çalışma kapsamında Bafra Ovası Sağ Sahil Sulama alanında bulunan drenaj kanallarındaki suların kimyasal özelliklerinin mevsimsel değişiminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ovada bulunan 7 ayrı drenaj kanalından Mayıs 2005 ile Nisan 2006 arasında aylık periyotlar halinde su numunesi alınmış ve EC, pH, Na, Ca, K, Mg, C03 HC03ı ve Cl analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçları kullanılarak drenaj sularının Sodyum Adsorbsiyon Oranı (SAR) ve Artık Sodyum Karbonat Konsantrasyonu (RSC) değerleri belirlenmiştir. Drenaj kanallarında bulunan suların tuzluluk değerlerinin yaz aylarında sulama şebekesinin sularının karışması sonucunda seyreldiği belirlenmiştir. Ancak sulama uygulamasının sona ermesi ve kış yağışlarının başlamasıyla birlikte drenaj kanallarının tuzluluk değerlerinde artış olduğu tespit edilmiştir. Kış mevsimi sürcsİnce drenaj sularının tuzluluk değerlerinin yükselt olması, kış mevsimi süresince oiuşan yağışlar ile birlikte ara2İdeki tuzluluğun yıkandığını göstermiştir. Drenaj sularının yaz mevsimi süresince genelde Yüksek tuzlu-Düşük sodyumlu su olduğu (C3 S0, kış mevsiminde ise çok yiiksek nızlu-düştik sodyumlu su (C 4 S 1) ve çok yüksek tuzlu - orta sodyumlu su (QSn )olmuştur.

This study unalyzed the seasonal variation of chemical characteristics of water collected from the drainage channels in Bafra Plain Right Bank Irrigation area. For this purpose, water samples were collccted monthly from 7 different drainage channels during the periods between May 2005 and April 200fi, and then EC. pH, Na. Ca, K, Mg, C03, HC03, and CL were analyzed by using these samples. Based on the results of chemical analysis, Sodium Adsorption Ratio (SAR) and Residual Sodium Carbonate Concentrations (RSC) values were determined. Research results showed that salinity values in drainage channels decreased in summer season due to the dilution effect of mixing irrigation water into the channels, wh ile it increased due to precipitation during winter. High salinity values of drainage water in winter season indicated that rain in winter washed ofi'salinity from the land. Drainage water class in summer season was high salt- low sodium (C3SO while that in winter was very high salt- low sodium (C4S1) and very high salt-medium sodium water (C 4 S 1).