Arazi kalite değerlendirme çalışmalarında parametrik yöntem ve deneysel tasarım

Abstract

Birçok faktörün sonuç (bağımlı) değişkeni üzerindeki ana ve etkileşimli etkileri deneysel tasarım yöntemleri ile irdelenebilir, bu yöntemlerden birisi tam faktöriyel deney tasarımdır. Bu çalışmanın amacı, küresel yer belirleme aleti kullanılarak belirlenen noktalardan 889 adet 0-20 cm derinlikten alınan toprak örneklerinin, fiziksel ve kimyasal özelliklerine dayanarak Samsun ili tarım arazilerinin kalite durumların parametrik yöntemle belirlenmesi ve bu yöntem içerisinde ele alınan 4 deneysel faktörün tam faktöriyel deney tasarım yöntemi ile arazi kalite indeksi üzerine olan etkilerini incelemektir. Samsun ili tarım arazilerinin arazi kalite indeksi durumlarını belirleme amacıyla yapılan çalışmanın verilerinde; toprak derinliği, eğim, bünye, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik ve organik madde deneysel faktörler olarak belirlenmiştir. Deneysel faktörlerin ve seviyelerinin öneminin belirlenmesi için deney sonuçları Minitab16 istatistik programı ile değerlendirilmiş ve Samsun Bölgesi arazi kalite indeksi (AKİ) için kullanılacak bir regresyon eşitliği önerilmiştir. Ayrıca bu çalışma sonucunda, toplam 32 deney kullanılarak 889 noktalı Samsun AKI çalışması sonuçlarının %98.96 oranında temsil edilebilirliği görülmüştür

The main and interactive effect on response variable of multiple factors can be investigated using experimental design methods, one of which is full factorial design. The aim of this study is to determine land quality index of agricultural fields in Samsun province using parametric approach according to some physical and chemical properties of 889 soil samples from 0-20 cm soil depth using global positioning system and to analyze effects of experimental factors on land quality index (LQI) using 24factorial designs. Soil depth, slope, texture, soil reaction, electrical conductivity and organic matter were determined as experimental factors. In order to determine experimental factor and their significance Minitab16 statistical software was used and a recreation model was suggested for Samsun region. In addition to that, in the result of this study it was represented as about 98.96% for the results of LQI of Samsun selected 889 points using 32 samples